MỰC IN VẢI SỢI - INKS FOR PRINTING TEXTILE
Có 2 loại mực dùng in vải sợi,loại tan trong dầu gọi plastisol và loại tan trong H20 gọi là water based inks.Cần lưu ý mực in vải khác với thuốc nhuộm vải goị là dyestuff.
* Thuốc nhuộm nếu muốn dùng in trên vải thì phải pha trộn với chất keo thành dạng sền sệt có độ nhảo viscosity thích hợp tuỳ theo vải khung gọi là mesh count rồi mới in lên vải được.Tuỳ theo loại thuốc nhuộm,công thức cần phải pha trộn them vào đó một số hóa chất khác nữa.
* Còn mực in thì luôn luôn ở trạng thái sền sệt hoặc nhão có công thức căn bản như sau.
Plastisol base hoặc Water base + bột màu gọi là pigment concentrate à mực in
Plastisol – là chất nhựa Polyvinyl Chloride viết tắt PVC ở trạng thái phân tán gọi là dispersion có hạt rất nhỏ cở từ 0.5 tới 2 microns trộn chung với chất làm mềm gọi là plasticizer.Chất làm mềm được xử dụng nhiều nhất có tên là phthalate.
Chất plastisol trộn với plasticizer được gọi là base có đặc tính kết hợp các hột bột màu pigments thành một màng mỏng liên tục và bám chặt vào mặt vải khi in.
Sau khi in xong,mực plastisol phải được cho chạy qua máy sấy bằng hơi nóng trong một thời gian theo qui định.Khi bị hấp nóngtrong lúc di chuyển không ngừng trong máy sấy,chất plastisol trở nên mềm ra và phồng lên trong chất plasticizer rồi hút hết chất plasticizer bọc quanh.Khi chất plasticizer bị hút hết thì các hạt plastisol mới dính vào nhau tạo ra một màng đều đặn và bám dính vào vải in.
Cơ chế nầy xãy trang ở nhiệt độ thích hợp từ 300-350 *F trong 3 phút . Đây là một điểm quan trong mà chuyên viên phải ghi nhớ thuộc lòng khi điều chỉnh nhiệt độ máy sấy và tốc độ băng tải chạy xuyên qua lò sấy trước khi cho lệnh máy in khởi sự hoạt động.Các chất pha trộn trong mực plastisol sẽ bắt đâu sôi và bốc hơi ở nhiệt độ 400 *F và sẽ gây độc hại cho công nhân.
Trong công thức căn bản nêu trên tuỳ̉ theo tình huống,có thể pha thêm vào đó chất độn filler,chất khuếch tán extender chất ổn định đối với ảnh hưởng của ánh sáng và nhiệt độ gọi là stabilizer to light and heat.Các loại mực chế tạo từ plastisol base.
* Plastisol puff là plastisol base trộn với foaming agent. Mực sẽ phồng lên sau khi chạy qua máy sấy ở nhiệt độ thích hợp 310-330*F.
* Plastisol haftone. Mực phải có đặc tính quan trọng thứ nhất là độ trong suốt goi là transparency nghĩa là ánh sáng khi xuyên qua mực không bị phân tán.Lý tưởng nhất là ánh sáng xuyên qua lớp mức,chạm vào vải rồi phải dội trở ra theo đường thẳng.Đặc tính thứ hai cần phải là có độ bóng láng gọi là gloss.Loại mực nầy dùng in những bức hình chụp bằng máy ảnh,gồm có 4 màu gọi là “ Four colors process” .Đó là magenta,yellow,cyan và black.
* Plastisol fast fusion dùng in những loại vải cần phải sấy ở nhiệt độ thấp 270*F như acrylic và nylon rất mỏng để không bị cháy hoặc co rút..
* Plastisol heat transfers dùng in trên giấy rồi giấy được in qua vải bằng sức ép 40-45 psi và nhiệt độ 375*F như dùng bàn ủi tay hoặc bàn ép nóng.Giấy phải là loại đặc biệt không hút ẩm và có lớp sáp để có thể lột được dễ dàng sau khi ép vào vải.
* Plastisol fluorescent dùng in những màu sáng nổi.Nhóm nầy là plastisol base trộn với organic fluorescent pigments.
* Plastisol phosphorescent dùng in những màu ban đêm dưới ánh đèn sẽ phát quang.
* Plastisol sparkle,Plastisol glitters,Plastisol shimmers,Plastisol metallics dùng in những hình vẽ có chớp sáng nhưkim lọai.Mực thuộc nhóm nầy sấy ở nhiệt độ thấp nên phải dùng loại Plastisol fast fusion base.
* Plastisol discharge.Có một số màu của vải đã nhuộm ,chúng ta có thể bóc ra bằng cách in một lớp plastisol discharge.Sau khi in ,lớp nầy được làm khô sơ sài rồi chúng ta in chồng lên đó những màu khác.Phương pháp nầy áp dụng cho những loaị vải nhuộm màu đen hoặc màu quá đậm
Mực hòa tan trong nước- Water based inks
Mực hòa tan trong nước gọi là water based inks dùng cho kỹ nghệ in vải sợi đã xuất hiện tại USA từ lâu có thể nói 50-60 năm rồi.Riêng tại bang California vì có luật ngăn cấm gây ô nhiểm nên các nhà sãn xuất water based inks đã tìm đủ moị cách để nghiên cứu cải tiến sãn phẩm của họ mong có nhiều cơ sở in vải sợi mua xữ dụng..
Cấu tạo của water based ink là hổn hợp chất keo dính (binder) ở độ pH cao,tan được trong H20 goị là alkali soluble resin trộn với chất chống mốc meo,chất extender,chất thickener, chất màu pigments và chất retardant ngăn ngừa khô quá nhanh trên khung in làm mực không thể thấm vào vải được..
Kể từ năm 2009 cho đến hiện nay năm 2011 theo kết quả đã xử dụng tại xí nghiệp Sundance,người viết bài nầy nhận xét water based inks của Matsui Shikiso Chemical Co. Japan gần đạt độ hòan chỉnh về tiện lợi khi xữ dụng và màu sắc đẹp hơn những công ty khác.Mua riêng water base pigment concentrate như hình chụp phía dưới, khi cần dùng thì trộn với base.
Trong vòng 14 năm nay,để đáp ứng theo đòi hỏi của thị trường đã có bán một loại base hoà tan trong nước gọi là Water discharge base.
Water discharge base là gì.
Discharge là phản ứng hóa học xóa bỏ màu của thuốc đã nhuộm vải.Phản ứng sẽ xãy ra khi trộn base với một hóa chất bột màu trắng tên là ZFS ( zinc formaldehyde sulfoxylate ) rồi in lên vải màu ở nhiệt độ 180*F.Chỉ có màu của một số thuốc nhuộm vải được xóa bỏ mà thôi.Do đó trước khi xữ dụng discharge base phải tham khảo tài liệu của nhà cung cấp sãn phẩm đã nhuộm những màu đậm như màu đen,màu navy,màu burgundy.Nếu không có hòan cảnh để tham khảo tài liệu thì chỉ cần tự mình thực hiện trắc nghiệm tại cơ xưởng.
Theo tài liệu phổ biến gần đây chất ZFS có thể thay thế bằng chất có tên Thiourea-dioxide
Tại sao dùng discharge base.
Thông thường muốn in một bức hình lên vải có màu đậm như màu đen,màu navy ,màu burgundy v.v...chúng ta phải in trước tiên một
lớp mực màu trắng gọi opaque white hay high density white để che màu đậm của vải rồi sau đó mới in các màu kế tiếp.Dùng cách nầy bức hình in trên vải sẽ dày, thiếu mềm mại,trông thô không đẹp.
Để tránh khuyết điểm đó chúng ta in một lớp discharge base lên vải rồi sấy đủ khô.Màu đậm biến mất ,chỗ in trở thành màu trắng hơi nâu.Các màu kế tiếp được lần lược in lên đó.Sau khi qua lò sấy, bức hình in sẽ xuất hiện hòan toàn, trông mềm mại và đẹp hơn cách in thông thường.Đó là lý do cần phải dùng discharge base.Nếu muốn hình rõ đẹp hơn thì in một lớp water discharge base trộn với white pigment concentrate gọi là discharge white.
Cách pha trộn và xử dụng discharge base.
Discharge base có dạn sền sệt như cháo sữa.Khi nào cần cho sản xuất thì mới đem pha trộn với ZFS theo phân lượng qui định của nhà chế tạo .
Những khó khăn gặp phải khi dùng discharge base.
Vì discharge base hoà tan trong nước và phải pha trộn với bột hóa chất độc hại ZFS cho nên khi xữ dụng muốn có kết quả như ý muốn đương nhiên sẽ gặp khó khăn cần phải vượt qua như sau theo kinh nghiệm của người viết tài liệu nầy.
* Khung in phải có mesh count #160 -175 và có lớp stencil tráng bằng loại water resistant emulsion Sau khi qua giai đọan rọi ánh sáng và rữa hình ,khung in cần phải tráng hai mặt một lớp acid HCL loãng gọi la hardener bằng squeezee rồi làm khô ráo bằng cách thổi hơi ép và phơi ra ngoài trời trong vài giờ để Ultra Violet làm tăng thêm độ cứng và sức chịu đựng của stencil.Nếu không làm đúng như vậy thì lớp tráng stencil sẽ đứt bể không thể in được.
* Tìm cách điều chỉnh góc độ, sức ép và tốc độ của squeezee để lớp discharge base trải đều trên mặt vải và không cho thấm sâu xuyên tới mặt bàn in gọi là printing pallet để tránh nước trong discharge base làm hư hại nhanh chóng lớp giấy dán trên mặt bàn in.
* Điều chỉnh nhiệt độ và thời gian của bộ phận sấy sơ bợ gọi là flash cure làm thế nào khì sờ ngón tay trỏ vào lớp discharge base không cảm thấy dính tay.Làm như vậy để tránh discharge base còn ướt dính vào các khung in kế tiếp.Tuỳ sản phẩm thời gian nầy khoảng 1 giây nhưng thời gian cần cho phản ứng discharge xãy ra đế bóc màu dưới flash cure là 30 giây (seconds).
* Khi thấy lớp discharge base trải không đều thì lấy giấy nhúng nước lau sạch mặt đáy của vải khung.
* Sau khi lớp discharge base vừa đủ khô ,chúng ta tiếp tục in những màu kế tiếp như thường lệ.
Sau đó vải vừa in xong phải cho ngay vào lò sấy đã được điều chỉnh tốc độ băng tải thế nào để cho vải phải ở trong đó tối thiểu 90 giây gọi là minimum dwell time.
* Mùi bốc ra từ sản phâm gây khó chịu nhức đầu nên chỗ in phải thóang và lò sấy phải được thoát khí theo tiêu chuẩn qui định.Những hóa chất bốc ra từ discharge base gồm có CO,CO2,Sulfur dioxide,Zinc oxides
* Tránh thổi gió vào khung in làm mực khô nhanh trên khung.
* Sả̃n phẩm in xong cần phải được giặt sạch hóa chất thặng dư mới xử dụng.
Còn tiếp.
Sẽ update sãn phẫm mới với kỹ thuật mới...
