I-BÀI HỌC ĐỊA DƯ LỚP TIỂU HỌC NĂM 1947-1948
II-BÀI LỊCH SỮ ĐÃ HỌC LỚP TRUNG HỌC THỜI VNCH
.
Lấy cớ Việt Nam giết hại giáo
dân,vua Napoleon
III cho lệnh Phó Đô Đốc Hải Quân Pháp tên
là Rigault de Genouilly (1807-1873) người gốc Tây Ban Nha chỉ huy 14 chíến thuyền có 2500 lính trong đó có lính của Hải Quân Tây Ban Nha đồn trú tại Phi Luật
Tân tiến vào hải cảng Đà
Nẵng vào ban đêm ngày 31-8-1858 .
Sáng
ngày1-9-1858, một sĩ quan Pháp đem đặt trên lối vào cừa đồn Fort de l'Aiguade một lệnh yêu cầu
Việt Nam giao cho liên minh Pháp-Tây Ban Nha tất cả các đồn tại Tiên
Sa trong thời hạn hai tiếng đồng hồ nhưng không có trả lời.
Liền sau đó liên minh Franco-Spanish
khai hoả tấn công và chiếm đóng năm
đồn phòng thủ : “Fort du
Nord, Fort de l'Aiguade, Fort de l’Ouest, Fort de
l’Est và Fort Observatoire “.
(Rigault de Genouilly cho
biết các đồn nầy được xây dựng từ thời Pigneau de
Béhaine và Olivier de Puymanel và rất kiên cố)
Tourane lúc bấy giờ được bảo vệ bởi 2000 lính Việt Nam đặt dưới quyền chỉ huy của quan Lê Đình Lý. .
Sau khi Genouilly chiếm được 5 đồn tại Tiên Sa từ ngaỳ 1-9-1858 thỉ lính Pháp bi bao vây bởi
linh Việt Nam trong 6 tháng nên không thể chiêm thêm đất, thiếu lương
thực và bị bịnh dịch tả, kiết lỵ chết trung bình mỗi tháng 100
người .
Rigault de Genouilly bực bội rút khỏi Tourane vào đầu tháng 2 năm 1859, chỉ để lại một số it lính do đại uý Thayon chỉ huy rồi kéo chiến thuyền vào đánh chiếm Saigon ngaỳ 17-2-1859 vì nơi đây có nhiều thực phẫm.
Tháng 4 năm 1859 .Rigault de Genouilly trở lại Đà Năng cùng hợp tác với Thayon
phá vòng vây của lính Việt Nam do cụ Nguyễn Tri Phương chỉ huy.
Ngày 8-5-1859 , Rigault de Genouilly chi huy trận đánh phá vòng
vây nhưng không thành công.
Ngày
15-9-1859 , Rigault de Genouilly tấn công
phá vòng vây tại Cẫm Lệ. Lính Pháp tử trận 50 người.Tướng Việt
Nam Lê Đình Lai bị tử thương. Nhưng vòng vây
của Việt Nam không bị chọc thủng.
Trong thời gian gần 20 tháng bị Việt Nam bao vây,lính xâm lược bị bịnh dịch tả tại các đổn và trên chiến thuyền rất thê thảm.Từ ngaỳ 1 tháng 6 tới 20 tháng 6 năm 1859 có tới 200 linh bị thiệt mạng.
Ngày 19-10-1859.Hải Quân Đô đốc François Page tới Đà Nẵng thay thế Rigault de Genouilly .
Ngày 18-11-1859 . Page tấn công chiếm hai đồn Kien Chan làm cho một trung tá và một lính hải quân của Page tử trận.
Ngaỳ 22-3-1860 . Lính
viễn chinh thực dân Pháp đốt phá hết các doanh trại rồi kéo hết
xuống chiến thuyền xuôi vào nam tấn công Saigon.
Thực dân
chỉ để lại một kỹ niệm lịch sử là nghỉa địa tại bán đảo Sơn Trà mà ngày nay là một địa điểm du
lịch quốc tế.
