CHOLESTEROL CỦA TUỔI GIÀ VÀ GENE APOE

 CHOLESTEROL CỦA TUỔI GIÀ VÀ GENE APOE

I-Theo nghiên cứu mới nhắt khi viết tài liệu nầy thì người lợn tuổi nếu có cholesterol gia tăng chút ít thì không bị bịnh lú lẫn Alzheimer’s vì cholesterol bảo vệ neurons của não bộ.

“https://www.institutefornaturalhealing.com/2018/05/high-cholesterol-can-good-seniors/ Researchers from the Icahn School of Medicine at Mount Sinai in New York City analyzed data on 1,897 people.”

 Taí sao cholesterol rất cần cho não bộ.

Năm  1929 tìm thắy High-density lipoprotein (HDL)

Năm 1950 tìm thấy Low-density lipoprotein (LDL)

 Lipoprotein (LDL) và lipoprotein (HDL) đều có mang một thành phần (component) gọi là receptor.

Receptor cấu tạo bởi protein (khoãng 839 amono acids) phụ trách chuyên chớ cholesterol và triglycerides tới tế bào. Receptor được gọi là Apolipoprotein viết tắt APO.Hình vẽ

Năm 1974 tìm thấy LDL receptor.

Năm 2016 tìm thấy HDL receptor

 Có sáu loại receptors  APO đặt tên là  APOA, APOB, APOC, APOD, APOE, APOH .

Mỗi loại receptor được sãn xuất từ một gene riêng biệt.

APOB và APOE được các khoa học gia chú ý nhiều nhất vì:  

Receptor Apo B liên hệ tới bịnh tim.

Receptor Apo E của LDL là phương tiện chính chuyên chở cholesterol tới neurons trong não bộ ( the principal cholesterol carrier in the brain).Gene APOE tạo ra protein cho receptor APOE

II- GENE APOE LÀ GÌ ?

Genes kiểm soát sự hoạt động của tất cả các tế bào trong cơ thể chúng ta.Nhưng cũng có môt số genes liên hệ tới bịnh tật trong đó có gene APOE được phát hiện vào năm 1995 co liên hệ tới bịnh Alzheimer.

APOE là chữ viết tắt của Apolipoprotein E được tìm thấy vào năm 1973. Gene nầy có nhiệm vụ làm vận chuyển chất béo và cholesterol trong máu. Gene APOE có tổng cọng 3597 base pairs chứa trong chromosome 19.

Trong mỗi tế bào của thân thể chúng ta có 46 chromosomes chia làm thành 23 cặp chromosomes(23 pairs).Chromosome 19 là môt trong 23 cặp chromosomes chứa 59 triệu base pairs chiếm 2 phần trăm của tòan thể DNA trong tế bào. 

Gene APOE cấu tạo bởi 299 amino acid, có 3 dạng khác nhau là APOE2, APOE3 và APOE4.

Theo nghiên cứu cho thấy dạng APOE4 có liên hệ tới bịnh Alzheimer nhưng chưa chắc gây tạo ra bịnh Alzheimer.Đó là ý kiến của Dr Darren Gitelman giám đốc “The Advocate Memory Center at Advocate Lutheran General Hospital in Park Ridge, Ill.”

Gene APOE4 điều khiển sự tạo tác ra một hóa chất độc hại gọi là apoliprotein e4. Khi hóa chất nầy xuất hiện quá nhiều trong tế bào não bộ, nó sẽ kết thành những mảnh (plaques) gọi là amyloid beta proteins nên bịnh Alzheimer xuất hiện.

Theo nghiên cúu đa số loài người không có gene APOE4.Chỉ có khoảng 25 phần trăm có 1 hoặc 2 gene APOE4

III-NGHIÊN CỨU CÁCH CHỬA BỊNH TỪ GENE APOE

 (Small corrector molecule can fix APOE4 in treating Alzheimer)

Hiên nay năm 2018  tại bang California USA có rất nhiều khoa học gia đang nghiên cứu chữa bịnh Alzheimer từ gen.Theo tiên đóan của Hiệp Hội The Alzheimer's Association vào năm 2050, số người Mỹ  bị bịnh Alzheimer sẽ tới 16 triệu.

Tại Trường Đại Học UCSF có các chuyên gia Zachary Miller, Bruce Miller, và  Mary Malloy .Công trình nghiên cứu tại đây được tài trợ bởi The National Institute on Aging, the California Institute of Regenerative Medicine, and the Roddenberry Foundation.

Tại California's Gladstone Institutes, có các khoa học gia Ramsey Najm, Qin Xu, Dah-eun Jeong, David Walker, Maureen Balestra, Seo Yeon Yoon, Heidi Yuan, và Gang Li. 

Tại đây YADONG HUANG (MD, PhD) làm giam đốc nghiên cứu. Sau nhiều trắc nghiệm HUANG đã phát hiện gene APOE4 là nguyên nhân làm xuất hiện Alzheimer.

Các gene APOE2 và gene APOE3 thì vô hại.

Từ đó nhóm nghiên cứu nầy tìm cách chuyển đổi gene APOE4 thành APOE3 bằng cách dùng một phân tử gọi là corrector molecule. 

Dùng phương pháp gọi Tế bào gốc vạn năng cảm ứng - Induced pluripotent stem cells (iPS) để tạo ra hai loại neurons.

Neurons số 1 từ tế bào da cùa người có bịnh Alzheimer có chứa có chứa 2 copies of gene APOE4 và Neurons số 2 từ tế bào da của người không bị bịnh Alzheimer có chứa có chứa 2 copies of gene APOE3.

Cho APOE4 vào neurons số 2 thì thấy mức độ xuất hiện của Tau protein và  amyloid beta gia tăng tức là triệu chứng Alzheimer xuất hiện .

Thí nghiệm trong neurons của loài chuột thì Tau protein và  amyloid beta không thay đổi.

(In mouse neurons, APOE4 doesn't change the production of amyloid beta. In human cells it increases the production of amyloid beta ).

Nhóm nghiên cứu của Dr HUANG đã tạo được "structure correctors." và đã trắc nghiệm có kết quả đối với neurons của loài người mà nhóm đã tạo ra theo phương pháp iPS .

Hiện nay nhóm của ông đang nghiên cứu cải tiến corrector và hợp tác với các nhà chế tạo thuốc để áp dụng cho bịnh nhân trong tương lai.