TÌM HIẾU THÁP PHÓNG VẾ TINH

TIM HIỂU THÁP PHÓNG VỆ TINH

       (Launcher Tower)

I-CHIỀU CAO CỦA THÁP KHÔNG TÍNH CỘT THU LÔI TUY THUỘC THEO .    

1-Chiều caỏ của rocket.

Ngaỳ nay rocket có chiều cao trung binh 58 mét 

Tháp cao nhất hiện nay là 148 mét của Space X.

2-Sức nặng của đông cơ đẩy rocket cộng với sức nặng của rocket.

3-Nếu dung thãp di động thi chiêu cao của tháp là 25 mét.

II-NHƯNG THÀNH PHẦN CỦA THÁP .

(Components of the tower)

Theo thiết kế căn bản, tháp vệ tinh gồm những thành phần phải có như sau.

1-Mốt hệ thống đề phòng lúc phóng rocket thất bại.gọị là LAS-Launch Abort System .

2-Chổ chứa vệ tinh an toàn.

3-Chổ phụ trách chở vật liệu tới vệ tinh.

4-Chổ phụ trách theo dỏi vệ tinh hoạt động và bảo trì.

5-Chỗ phụ trách cho vệ tinh vào đúng quỷ đạo.

6-Chổ phụ trách theo dỏi động cơ hoạt động và nhiên liệu xử dụng.

III-SỨC ĐẨY CỦA ROCKET VÀ TỐC ĐỘ BAYCỦA VỆ TINH .

 

1-Vận tốc của vệ tinh trên quỷ đạo .

  Theo công thức tính toán cho biết muốn vệ tinh sé không bị địa câu kẽo xuống khi lên cao đố 40 km thì vệ tinh phải có tốc độ bay quanh địa cầu  V₀ = 8 km/s goị là escape velocity. 

Trên thực tế  vo tính theo công thức _.

   V_e = 1.4142 x 8 = 11.31 km/s.

1.4142 là căn số của con số 2.

Nếu velocity lớn hơn 8km/s và nhỏ hơn 11.3km/s , thì vệ tinh sẽ vào quỷ đạo hình ellipse quanh địa cầu.

Nếu rocket chở vệ tinh có velocity lớn hơn  

11.3km/s (escape velocity) thì vệ tinh sẽ không còn bay quanh địa cầu nữa.

Lúc nầy tầng thứ hai của rocket mang vệ tinh phải khai hỏa lần thứ nhứt tạo tộc độ phóng vệ tinh goị là  launch velocity bằng 32.72 km/s để vào Hohmann Transfer Orbit 

2-Sức đẩy rocket chở vế tinh lên tơi quỷ đạo.

Từ kết quả thành công tốt đẹp đã có của công trĩnh Apollo 11, chúng ta học được như sau.

-Sức nặng tổng cộng của Apollo 11 là 3,038,500 kg.

-Lực đẩy Apollo 11 bổc lên khỏi mặt đất là 3,470,000 kg.

- Nhiên liệu phải dùng là Kerolox để đốt bốc rocket lên khỏí mặt đẫt. Đốt một gallon kerolox  cho 5.83 kg (gần 6 kg) của rocket .

-Trên không gian phải đốt hydrolox để đẩy rocket vì hydrolox không bị đông đặc và có độ thoát khí thải ra rất nhanh hơn kerolox.

Lỹ do RP-1 có ưu điểm như sau.

Dễ sản xuất nên rẻ tiền.Tồn trử bình thường. Ty trọng năng lương cao. Độc hại thấp. Thùng chứa nhỏ. Bốc hơi ít nên không sợ độc hại. Độ bỗ́c cháy thấp.

RP-1 goị là Refined Petroleum hoậc Rocket Propellant tinh lọc từ dâu thô (crude oil)  kerosene

 RP-1 được xử dụng nhiêu nhất trên thế giới.  Trộn RP-1 chung với oxy lỏng trong phòng đốt cháy để đẩy rocket bốc lên khỏi mặt đất.

Hổn hợp nầy được đặt tên là kerolox nghía là kerosene trộn với Liquid Oxygen (lox).

 

KẾT LUẬN

Phí tổn trung bình tạo dựng một tháp phỏng vệ tinh loại di động Mobile Launcher Tower là 927 triệu USD.

Tính tới tháng 5 năm 2025, SpaceX đã đưa lên quỷ đạo tổng công 7578 vệ tinh. Hiện nay đang có 7556 vệ tinh họat động.

TINH NĂNG LƯƠNG ĐƯA ROCKET LÊN QUỶ ĐÁO LEO

 

TỈNH NĂNG LƯƠNG ĐƯA ROCKET LÊN QUỶ  ĐẠO THẤP LEO

        (Tõm lược bài dạy học của NASA) 

 I-NĂNG LƯỢNG ĐẨY VẬT LÊN QUỸ ĐẠO.

Năng lượng đước tĩnh cho một kilo vật nặng theo công thức nầy rất đơn giản.

E = 9.8 h J/kg.

E là năng lượng tính bằng Joules cho mỗi kg.

Joules/kg còn được gọi là 'energy density'

Thí dụ xăng xe hơi có energy density là 45 megajoules cho một kilogram (MJ/Kg).  

 Khối lượng tính bẳng kg. 

h là độ cao tỉnh bằng mét.

II- AP DỤNG CÔNG THỨC E = 9.8 h J/kg.

1- Đỉnh nũi Everest cao 8,848 met. Cần bao nhiêu năng lượng đề leo lên đính núi?

Người leo núi nặng 75 kg.

 Cần phải có một sô năng lương E2 tính  như sau.

E1 = 9.8 x 8848 = 87,000 J/kg.

E2 = 87,000 J/kg x (75 kg) = 6,500,000 Joules.

2-NASA trắc nghiệm Test Flight Rocket Ares 1-X phóng ngaỳ 28 -10-2009 tai Cape Canaveral lên cao độ tối đa 45 km đã tính thấy năng lượng cho một kilo như sau.

  E = 9.8 x 45,000 = 440,000 J/kg.

Nếu dùng rocket nâng 5000 kg thi cằn năng lượng là.

E = 440,000 J/kg x (5,000 kg) = 2,200,000,000 Joules = 2,200 megaJoules.

Phí tổn của chương trình là 445 triệu dolar.

II-KỂT LUẬN

Từ kết quả thành công tốt đẹp đã có của công trĩnh Apollo 11, chúng ta học được như sau.

1-Sức nặng tổng cộng của Apollo 11 là 3,038,500 kg.

2-Lực đẩy Apollo 11 bổc lên khỏi mặt đất là 3,470,000 kg.

3- Nhiên liệu phải dùng là Kerolox để đốt bốc rocket lên khỏí mặt đẫt. Đốt một gallon kerolox  cho 5.83 kg (gần 6 kg) của rocket .

4-Trên không gian phải đốt hydrolox để đẩy rocket vì hydrolox không bị đông đặc và có độ thoát khí thải ra rất nhanh hơn kerolox.

Lỹ do RP-1 có ưu điểm như sau.

Dễ sản xuất nên rẻ tiền.Tồn trử bình thường. Ty trọng năng lương cao. Độc hại thấp. Thùng chứa nhỏ. Bốc hơi ít nên không sợ độc hại. Độ bỗ́c cháy thấp.

RP-1 goị là Refined Petroleum hoậc Rocket Propellant tinh lọc từ dâu thô (crude oil)  kerosene

 RP-1 được xử dụng nhiêu nhất trên thế giới.  Trộn RP-1 chung với oxy lỏng trong phòng đốt cháy để đẩy rocket bốc lên khỏi mặt đất.

Hổn hợp nầy được đặt tên là kerolox nghía là kerosene trộn với Liquid Oxygen (lox).

III-CHUYỂN Đ̀ỔI JOULES THÀNH LỰC NEWTONS

Force (F) in Newtons (N) = Joules (J) / Distance (d in meters).

Lực tĩnh bằng Newtons. Khoảng cách tính bằng mét.

Thí dụ.

Nếu có 200 joules. Khoáng cách di chuyển 2 mét.

Lực được đổi ra là 200/2 = 100 Newtons

ÁP DỤNG SVG VÀ SMIL TAO ROCKET BAY TRÊN QUỶ ĐAO

  Muốn vệ tinh không bị địa câu kẽo xuống khi lên cao đố 40 km thì vệ tinh phải có tốc độ bay quanh địa cầu  V₀ = 8 km/s goị là escape velocity. 

Trên thực tế  vo tính theo công thức _.

   V_e = 1.4142 x 8 = 11.31 km/s.

1.4142 là căn số của con số 2.

Nếu velocity lớn hơn 8km/s và nhỏ hơn 11.3km/s , thì vệ tinh sẽ vào quỷ đạo hình ellipse quanh địa cầu.

Nếu rocket chở vệ tinh có velocity lớn hơn  

11.3km/s (escape velocity) thì vệ tinh sẽ không còn bay quanh địa cầu nữa.

ĐỂ NHỚ NGAY 30-4-1975.

Program nầ̉y hương dẫn cách đứa Quạt Cờ Vàng chạy bằng năng lượng mật trời di chuyển trên quỷ đạo thấp nhất gọi là LEO (Low Earth Orbit).

Trạm Nghiên Cứu Không Gian Nga - Mỹ đang ở trên quỷ đạo nầy.

-----------------------------------------------------

<html><body>

<svg xmlns="http://www.w3.org/2000/svg"

xmlns:xlink="http://www.w3.org/1999/xlink"

width="100%" height="100%">

<g transform="translate(-48,-10)">

  // Vẽ địa cầu hình tròn màu xanh

<circle cx="290" cy="250" r="42"  stroke="dark blue" fill="green"/>

</g>

 <g>

    //Vẽ quỷ đạo trên địa cầu màu đen

<path id="transfer"

       d="M 300,250

       a 99 70 10 1,0 0, 0.0025Z" stroke="black" fill="none"/>

</g>

<g transform="translate(-20,-25)">

 //Đem hình vẽ spaceship trong document vào đây.

<image xlink:href="co vang.gif" x ="-60" y="-20" width="40" height="50"/>

<animateMotion  begin="2" rotate="auto" dur="10"  repeatCount="indefinite">

//cho spaceship chuyển động trên quỷ đạo như sau

<mpath xlink:href="#transfer"/>

</animateMotion >

</g>

</svg></body></html>

TƯ ĐƯỜNG CỦA HỌ DƯƠNG TẠI GO NỔI THU BỒN

TƯ ĐƯƠNG CỦA HỌ DƯƠNG TẠI GÒ NỐI SÔNG THU BỒN .

 

I-ĐIA THẾ GÒ NỔI 

Gò Nổi là một vùng đất dài10 km rộng 6 km nổi lên giữa hai nhánh sông Trước và sông Sau. Gò Nổi  được bọc quanh bởi sông Thu Bồn thuộc quận  Điện Bàn.

Trước năm 1955,Gò Nổi gồm có 18 làng có tên sau đây kể từ nguồn xuống.

Vân Ly xóm nam,Tư Phú tây,Tư Phú đông,La Kham,Thạnh Mỹ, Bảo An, Xuân Đài, Kỳ Lam xóm nam, Bến Đền tây, Bến Đền đông, Bàn Lãnh, Di Trận,Trừng Giang, Đông Bàn,Cẩm Lậu, Phú Bông, Hà Mật, Thi Lai.

Sau năm 1975, Huyện Điện Bàn có 15 xã. Riêng Gò Nổi có 3 xã đặt tên là Điện Quang, Điện Trung và Điện Phong.

Làng Phú Bông và làng Cẩm Lậu được nhập chung thành thôn Cẩm Phú thuộc xã Điện Phong.

II-TỘC HỌ TRONG CÁC LÀNG TẠI GÒ NỔI  TRƯỚC 1975.

 NGƯƠI VIẾT TÀI LIỆU NẦYCHỈ BIẾT NHƯ SAU NHƠ GẶP NHỬNG BẠN TẠI CUNG TRƯƠNG HỌC.

1-Vân Ly xóm nam :

2-Tư Phú tây :

3-Tư Phú đông :

4-La Kham :

5-Thạnh Mỹ :

6-Bảo An

7-Xuân Đài : Họ Đòan Ngọc (Đoàn Ngọc Đông, Đoàn Ngọc Nam)

8-Kỳ Lam xóm nam :

9-Bến Đền tây :

10-Bến Đền đông :

11-Bàn Lãnh :

12-Di Trận :

13-Trừng Giang :

14-Đông Bàn :

15-Cẩm Lậu : Họ Dương Hiển ( Dương Hiển Mùi ,Dương Hiển Tiến), Họ  Nguyễn (Nguyễn Minh )

16-Phú Bông : Họ Đoàn ( Đoàn Dục, Đoàn Thị Dưỡng)

17-Thi Lai : Họ Trần ( Trần Tại, Trần Thị Thùy )

18-Hà Mật : Họ Huỳnh (Huỳnh Thị Ngợi, thân mẫu của bà nội của Dương Hỉển Hẹ)

III-DANH TIẾNG CỦA GÒ NỔI (Ngũ Phụng Tề Phi).

Năm 1898, triều đại vua Thành Thái vùng Gò Nổi có năm ông thi đậu Tiến Sĩ và Phó Bảng cùng một lược nên có bài vè được lưu truyền như sau.

    “Nhân tài lỗi lạc Quảng Nam

Văn danh Minh Phụng vẽ vang tỉnh nhà.

Niên Canh Mậu Tuất lịch ta (1898)

Năm Ông ứng thi quê nhà Quảng Nam

Ngô Chuân ,Phạm Liệu, Phan Quang

Cùng Ông Phạm Tuấn một làng văn chương.

Kế liền Hiển Tiến họ Dương,

Người đều ca tụng sắc hương ai bì.

Ca rằng  < Ngũ Phụng Tề Phi. >

Năm Ông cùng đổ khoa thi một lần.”

Ghi chú.

Niên hiệu Thành Thái thứ 10 năm Mậu Tuất .Năm Tiến Sĩ  đậu cùng một lúc thuộc tỉnh Quảng Nam. Ông Dương Hiên Tiến là con của Ông Chú ruột của Ông Dương Hiển Mùi.

Ông Dương Hiển Mùi (Được ban Hoành Phi Cửu Phẩm Triều Đình Huế) là Ông Nội của kỹ sư Dương Hiển Hẹ (người viết tài liệu nầy) là Ông Cố Nội của PhD Dương Hiển Vũ Hiệp và PhD Dương Vũ Thuý Quỳnh cư dân tại USA.

Muốn biết cửu phẩm là gì,xem quan chế Minh Mạng 1827 và sau nầy.

Ông Cố Nội của cô giáo Đoàn Thị Dưỡng là thầy dạy Ông Dương Hiển Tiến.

CÔ GIÁO ĐOÀN THỊ DƯỠNG VỀ THĂM LÀNG NĂM 1980

Đoàn Thị Dưỡng 

30/03/2017

Trở về tìm lại dấu vết của thơ ấu.

Ký ức ngày thơ đã theo thời gian nhạt nhòa, lại thêm chiến tranh, dâu bể nên làm sao mà định vị được đâu là Thi Lai, Hà Mật, Phú Bông, Cẩm Lậu...

Năm 1980 khi trở về quê, em chỉ còn nhận ra vườn cũ nhờ bờ giếng hãy còn nguyên vẹn...Bên  tay phải ngôi nhà ông nội em có con đường mới mở.

Đường phía trước nhà không còn nữa, con đường ấy một hướng đến chợ Phú Bông . Trước khi đến chợ quẹo phải là ra hướng Xuân Đài, khi nhỏ em có cô bạn cùng lớp cô ấy nói mình là cháu của cụ Hoàng Diệu..

Hướng ngược lại của con đường là 'lên' Cẩm Lậu, nơi em vẫn theo người chị nuôi họ Dương về nhà chỉ khi có giỗ chạp.

Chưa đến nhà bà chị mà quẹo phải là đường ra đò Đèo, nơi có ghe đi Hội An, con đường này ngang lò rèn ông Chín Mây [ nghe tên thôi chứ chưa bao giờ biết ông và lò rèn ], bờ rào nhà ông có nhiều cây hoa trắng, ở quê gọi là hoa muối mà lúc nhỏ em không thích tên đó nên đặt là hoa không tên !

Muốn đi xe xuống Hội An thì ra đò Điện Bình, để đi bộ hay đi xe ra ngả ba Vĩnh Điện rồi đi xe đò xuống phố...con đường dọc theo sông mỗi năm mỗi hẹp vì dòng sông bên lở bên bồi...

III-KỸ SƯ TỐT NGHIẾP TẠI SAIGON

Làng Cẫm Lậu có hai kỹ sư. Dương Hiển Hẹ, Nguyễn Minh.

Làng Xuân Đài có một kỹ sư. Đòan Ngọc Đông.

DANH SÁCH SINH VIÊN KHÓA 3 CAO ĐẲNG NÔNG LÂM SÚC NĂM 1961

         (xếp theo alphabet)

*Ban Nông Khoa

1-Lê thiện Chí , 2-Dương Văn Đức, 3-Đỗ Văn Giao, 4-Nguyễn Văn Hạnh, 5-Trương Đức Hạnh, 6-Nguyễn Xuân Hân, 7-Dương Hiển Hẹ, 8-Trần Đăng Hồng, 9-Nguyễn Khắc Hùng, 10-Lê Nguyên Khôi,11-Lê Hà Bửu Lan, 12-Võ Thi Thuý Lan, 13-Trần Như Long, 14-Bùi văn Lương, 15-Bùi Văn Mai, 16-Nguyễn Chu Miên, 17-Nguyễn Minh, 18-Nguyễn hữu Quyền, 19-Phùng Hửu Tần, 20-Văn Khắc Thái, 21-Nguyễn Thế Thiệu, 22-Trần Kim Thuỷ, 23-Vũ Văn Tiếp, 24-Trần Đình Tương, 25-Nguyễn Hửu Tranh, 26-Nguyễn Văn Hửu trí

*Ban  Súc Khoa

1-… Ngọc Anh, 2-Phạm Văn Cần, 3-Ngô Thị Ngoc Diêu, 4-Đoàn Ngọc Đông, 5-Phạm Hùng, 6-Trần Nguyên Hùng, 7-Nguyễn Hoàng Long, 8-Dương Thị Tuấn Ngọc, 9-Trần Ngoc Quỳnh, 10-Đặng Đắc Thiệu, 11-Hồ Vỉnh Trung, 12-Võ Thị Vân
13-Nguyễn Thanh Vân?, 14-Đỗ Bỉnh Xén, 15-Nguyễn Đình Xinh

*Ban  Lâm Khoa

1-Nguyễn Hoà, 2-Võ Hoàn, 3-Phạm Khánh Hồng, 4-Đặng Khác Khánh, 5-Bùi Công Tạo, 6-Nguyễn Đình Văn.

IV-TỘC HỌ PHÂN TÁN LƯU LẠC

 Trong chiến tranh triên miềng kéo dài từ thời Pháp thuộc cho tới ngay 30-4-1975, đa số người trong tộc họ Dương phải rời bỏ vươn nhà đẫt ruộng để ra thành phố Đà Nẵng (Tourane) và Hội An sinh sống.

Nhờ tranh xa vùng bom đạn, con chãu họ Dương có cơ hội cắp sách đi học an tòan tới cắp đại học để có nganh nghề chuyên môn phúc vụ xây dựng chỉnh phù VNCH .

Theo nhật ký của sinh viên Dương Hiển Hẹ còn ghi chép.

“Ngay 22-7-1961, Tổng Thống Ngô Đình Diệm ký sắc lịnh số 184-QP  gọi nhập ngủ lớp sĩ quan trừ bị những thanh niên từ 22-33 tuổi.

 Ngay 30-7-1961 có thông cáo về điều kiện nhập học lớp sĩ quan Đà Lạt” 

Sau ngaỳ 30-4-1975 tẩt cả sĩ quan của VNCH phải trinh diện đi tù cãi tạo trừ những sĩ quan đã giải ngũ và những sĩ quan có chứng nhận liên hệ với Giảỉ Phóng Miền Nam.

Hầu hết những sĩ quan có cẫp bậc từ đại úy trở xuống và có nganh chuyên môn đại học được ra khỏi tũ sớm và được chính quyền địa phương lưu dụng đế làm lại công viộc cũ.

 Tại “Viện Quôc Gia Định Chuẩn” trực thuộc Ủy Ban Khoa Học Kỹ Thuật Nhà Nước của Hà Nội, vaò đầu năm 1977  Cục Phó Văn Tình và Giám Đốc Nguyền Hửu Thiện đã thu nhận ba sĩ quan có tên kê sau để làm lại việc cũ tại phòng Trắc Nghiệm Công Nghiệp Nhẹ trong Khu Kỹ Nghê Biên Hoà.                  

Kỹ sư Dương Hiển Hẹ. phụ trách trương labor công nghiêp nhẹ.

Can sự kỷ nghệ Đặng Khải Nghì̃a phụ trách trắc nghiệ́m cao su, chất dẽo plastic .

Cán sự hóa học Vũ Văn Ninh phụ trách trắc nghiệm giấy, gổ, vài sợi.

 Cuối năm 1981.

* Hầu hết những nhân viên được lưu dụng đều bỏ Việ́n Định Chuẩn theo làn sóng vượt biên ra nước ngoài,

* Viện Định Chuẩn đổi tên mới là Trung Tâm III trực thuộc Cục Định Chuẩn Đo Lường Chất Lượng Nhà Nước. 

* Kỹ sư Dương Hiển Hẹ được Gíam Đốc Nguyễn H̉ửu Thiện và Cục Phó Văn Tình cữ làm Trưởng Labor Kiểm Nghiệm Công Nghiệp Nhẹ / Trung Tâm III.

 

Kỹ sư Dương Hiển Hẹ lảnh lương bậc 3/6 từ năm 1979.       

Giữa năm 1982 kỹ sư Dương Hiển Hẹ xin nghĩ việc vì hòan cảnh gia đình, truyền nghề Materials Testing cho kỹ sư Nguyễn Thị Vân , rồi năm 1984 được chấp thuận rời VN đi định cư tại USA.

IV-Bây giờ Gò Nổi có bao cầu nối, không cách biệt sao vẫn xa vời...

GÒ NỔI Bóng cầu nối nhịp những bờ xa, Gò Nổi chẳng còn cách biệt mà ! Đường cũ đổi dời thôi mất hướng, Vườn xưa thay chủ vắng tường hoa. Đạn bom dâu bể quê bình địa, Ký ức thời gian dấu nhạt nhòa. Hà Mật, Phú Bông rồi Cẩm Lậu... Nhớ thương chỉ biết nói cùng ta..   Đoàn Thị Dưỡng / Phú Bông

HOẠ THƠ GÒ NỔI Gò Nổi một thờ những xót xa Chiến tranh xáo thịt đã gây mà Còn đâu dấu tích miền tơ lụa Xóa sạch tiềm năng đất gấm hoa Sông nước đổi dòng tình lạc lõng Xóm làng thay dạng nghĩa phai nhòa Xuân Đài chốn cũ sao đành bỏ ?  Canh cánh cõi lòng mãi nhắc ta   Đoàn Ngọc Nam / Xuân Đài0 ------