THẮNG RỒI THUA KHI TRANH CẢI
Hồi còn học đại học, ngày nào cũng ăn chung
với bạn bè. Tôi nhớ có 3 đề tài nên tránh tranh cải trong bửa ăn. Bây giờ 80
tuổi, tôi chỉ còn nhớ có 2 thôi: tôn giáo và chính trị.
Ai đó
có nói, không nhất thiết tôi đồng ý 100%, tranh cãi với bất kỳ ai, bạn cũng sẽ
bị thua lỗ!
· Tranh
cãi với khách hàng? Bạn
thắng rồi, mất khách.
· Tranh
cãi với đồng nghiệp? Bạn
thắng rồi, mất tình đồng đội.
· Tranh
cãi với người nhà? Bạn
thắng rồi, mất tình thân.
· Tranh
cãi với bạn hữu? Bạn
thắng rồi, mất bạn hữu.
· Tranh
cãi với vợ/chồng?
Bạn thắng rồi, mất tình cảm.
Tranh cãi với bất kỳ ai. Bạn thắng rồi thì
sao??? Thắng có nghĩa là bạn THUA???
Nếu
muốn tranh cải, hãy tranh cãi với chính bản thân. Nếu tự thắng được, bản thân
sẽ trở thành người: Khiêm Tốn, Bao Dung, Độ Lượng, Từ Bi, … thì
lúc đó bạn mới thật sự THẮNG”.
Khổng tử dậy học trò : 3 x 8 = 23
Nhan Uyên ham học hỏi, tính tình tốt bụng, là một đệ tử đắc ý của Khổng Tử. Một ngày nọ, trên đường
đi làm việc, Nhan Uyên thấy một đám
đông ồn ào trước cửa tiệm vải. Anh bước đến hỏi mới biết là đang có tranh chấp
giữa người mua và người bán vải.
Chỉ
nghe người mua hét lớn: “Ba nhân tám
là 23, sao ông cứ đòi ta 24 đồng?” Nhan Uyên đến trước mặt người
mua, lễ phép nói: “Vị đại ca này, ba nhân tám là 24, sao có thể là 23 được?
Anh tính sai rồi, không nên cãi lộn ầm ĩ nữa”.
Người
mua không phục, chỉ thẳng mặt Nhan Uyên
nói:“Ai cần ngươi phân xử hay sao? Ngươi biết tính toán sao? Muốn phân xử chỉ
có cách tìm Khổng phu tử, đúng hay sai hãy để ông ấy định đoạt! Đi, ta hãy tìm
ông ấy để phân xử!”
Nhan Uyên đáp: “Được. Nếu Khổng
phu tử nói anh sai, vậy xử lý sao?”
Người mua nói: “Nếu ta sai, hãy lấy đầu ta. Nhà
ngươi sai thì sao?”
Nhan Uyên trả lời: “Nếu tôi sai, tôi sẽ từ quan”. Hai
người đánh cuộc với nhau như thế, cũng đã tìm gặp được Khổng Tử.
Khổng
Tử và Nhan Uyên
Khổng
Tử hỏi rõ tình huống, rồi quay sang Nhan
Uyên cười nói: “Ba nhân tám là 23
đó! Nhan Uyên, con thua
rồi, lấy mũ quan xuống đem cho người ta đi!”
Nhan Uyên trước giờ chưa bao giờ
cãi lại sư phụ. Nghe Khổng Tử nói
mình sai, anh đành tháo mũ xuống giao cho người mua kia nhưng trong lòng không
phục. Người mua nhận mũ, đắc ý rời đi.
Nhan Uyên cho rằng Khổng Tử già rồi đâm ra hồ đồ, liền
không muốn ở lại học tập Khổng Tử
nữa. Ngày hôm sau, Nhan Uyên quay
lại lấy cớ nhà có việc muốn xin nghỉ học… Khổng
Tử rất rõ tâm tư Nhan Uyên,
nhưng không nói gì, chỉ gật đầu đồng ý.
Trước
khi đi, Nhan Uyên quay
lại cáo biệt Khổng
Tử. Khổng Tử muốn Nhan Uyên trở về nhà bình an, cũng dặn dò hai
câu:
“Ngàn năm cổ thụ không náu thân, sát nhân
không rõ chớ động thủ”.
Nhan Uyên đáp lại một câu: “Con
xin ghi nhớ”, rồi rời đi.
Trên
đường về, gió thổi mây dâng, sấm rung chớp giật, trời muốn đổ mưa to. Nhan Uyên
tiến đến một cây đại thụ mục rỗng bên ven đường, muốn tránh mưa. Anh đột nhiên
nhớ lại lời Khổng Tử đã nói: “Ngàn năm cổ thụ không náu thân”… Nghĩ thầm, sư đồ
nhất tràng, anh nghe theo lời sư phụ, tránh xa khỏi cái cây rỗng. Vừa rời đi
không xa thì nghe một tiếng sấm, sét đã đánh tan cây cổ thụ kia. Nhan Uyên kinh
ngạc: “Câu đầu sư phụ nói đã ứng nghiệm sao! Chẳng lẽ ta còn có thể sát nhân
ư?”
Khi về
tới nhà thì trời cũng đã khuya. Không muốn kinh động người nhà, Nhan Uyên dùng bảo kiếm mang theo bên
người để đẩy chốt cửa phòng nơi thê tử của anh đang ngủ. Đến bên giường, sờ lại
thấy hai người nằm hai bên giường. Nhan
Uyên vô cùng tức giận, giơ kiếm định chém, lại nghĩ đến câu nói thứ hai của
Khổng Tử: “Sát nhân không rõ chớ
động thủ”, bèn đốt đèn lên xem, hóa ra một người là thê tử, người kia là muội
muội của anh.
Ngày
hôm sau, Nhan Uyên quay trở lại,
thấy Khổng Tử liền quỳ xuống nói:
“Sư phụ, hai câu người nói đã cứu ba người là con, vợ con và muội muội của con
đó! Sao người lại biết trước chuyện sẽ xảy ra vậy?”
Nhan Uyên cảm thấy kính phục thầy
sâu sắc, cũng đã biết được ẩn ý của Khổng Tử. Khổng Tử đỡ Nhan Uyên dậy và nói:
“Ngày hôm qua thời tiết khô
nóng, đoán chừng sẽ có cơn dông, nên ta nhắc nhở con: “ngàn năm cổ thụ không ai
náu thân”, con lại mang khí bực trong người, trên thân đeo bảo kiếm, cho nên ta
khuyên con “sát nhân không rõ chớ động thủ”!”
Nhan
Uyên vừa vái lạy vừa nói: “Sư phụ liệu sự như thần, đệ tử mười phần kính nể!”
Khổng
Tử lại nói tiếp: “Ta biết rõ con xin phép về nhà nghỉ là mượn cớ, thật ra cho
rằng ta đã già nên hồ đồ rồi, không muốn học ta nữa. Con nghĩ xem, ta nói 3 nhân 8 bằng 23 là đúng, con thua, bất quá
là thua cái mũ quan kia, nếu ta nói 3 nhân 8 bằng 24 mới đúng, người mua bán
kia thua, đây là một mạng người đó! Vậy con nói xem, chức vị quan
trọng hay mạng người quan trọng hơn?”
Nhan
Uyên bỗng giật mình tỉnh ngộ, quỳ gối trước mặt Khổng Tử mà thưa: “Sư phụ trọng
đại nghĩa coi nhẹ tiểu tiết, đệ tử còn tưởng rằng Sư phụ vì lớn tuổi mà thiếu
minh mẫn, đệ tử hổ thẹn vạn phần!”
Từ đó
về sau, bất luận Khổng
Tử đi đến đâu, Nhan Uyên theo
đến đó không rời sư phụ...
Phí Minh
Tâm/SF/USA
May/17/2019
