TIM HIỂU PHÓNG VÊ TINH
LÊN QUỸ ĐẠO THẤP LEO
1- NHIÊN LIỆU XỬ
DỤNG PHÓNG ROCKET MANG VỆ TINH.
Dùng nhiên liệu lõng có nhiều
tiện lợi hơn nhiên liệu đặc.
Với nhiên liệu lõng thi thực
hiện dễ dàng tắt, mở, đốt cháy và kiểm sóat được lưu lượng nhiên
liệu vào phòng đổt (Combustion chamber)
Có nhiều loại nhiên liệu dùng
để phóng rocket nhưng hiện nay chi có 3 loại
căn bản và rất phổ thông có trạng thái lõng (liquid) với tên
là :
RP-1, Hydrogen, Methane
RP-1 goị là
Refined Petroleum hoậc Rocket Propellant tinh lọc từ dâu thô (crude
oil) kerosene
RP-1 được xử dụng nhiêu
nhất trên thế giới. Trộn RP-1 chung với oxy
lỏng trong phòng đốt cháy để đẩy rocket bốc lên khỏi mặt đất.
Hổn hợp nầy được
đặt tên là kerolox nghía là kerosene
trộn với Liquid Oxygen (lox).
Hydrogen lõng trôn với oxy .
Hydrogen lõng trộn
với oxy lỏng goị la hydrolox. Đôt cháy hydrolox thay cho
kerolox khi rocket vào quỹ đạo ơ cao độ 67.6
km (42 miles) vì hydrolox có đặc
tính thoat khí đốt xong ra nhanh hơn kerolox.
Đặc tính đó goị là specific impulse cho
biết vận tốc thoát khí (exhaust velocity)
Kerolox tạo sức đẩy
mạnh hơn hydrolox lúc khởi sự phóng
rocket nhưng có vận tốc thoát khí (specific
impulse) lâu hơn hydrolox.
Specific impulse trung
bình của Hydrolox là 450 giây.
Specific impulse cua Kerolox trên 470.2 giây.
Đó là lỹ do chỉ
đổt hydrolox khi phi thuyền bay vào không
gian .
2-SỐ
LƯƠNG NGUYÊN LIỆU XỬ DỤNG CHO APOLLO 11.
Apollo 11 phóng lên không
gian ngay 16-7- 1969, đưa 3 phi hành gia Mỹ lên mặt trăng lần đầu tiên trên thế giới.
Trước giờ
phóng, Apollo 11 gồm co Rocket Saturn V mang
nhiên liệu và
phi thuyền chở 3 phi hành gia Mỹ có sức nặng tổng cọng là 3,038,500 kg.
Riêng rocket Saturn V có sức nặng là 2,923,387 kg .Ngaỳ nay Rocket Saturn V không còn được xử dụng nữa.
Rocket Saturn có 3 tầng khác nhau.
Tầng thứ
nhất S-IC do công ty Boeing tại New Orleans chê tạo.
Tạo sức đầy 3,470 00O kg lực và chứa Kerolox.
Tầng thứ hai S-II do
công ty North American Aviation tại
Seal Beal Beach, California chế tạo
Tạo
sức đẩy 526,176
kg lực và chứa hydrolox.
Tầng thứ ba S-IVB do
công ty Douglas Aircraft Company tại
Huntington Beach,California chế tạo.
Tạo sức đẩy 104,326 kg lực và
chứa hydrolox
Sau khi phóng rocket, tất cả đều bỏ trong không gian không có gì để
dùng lại .
Tầng thứ nhất chứa oxygen lỏng và xăng loai
Rp-1 để đổt tạo sức đưa rocket thoát khỏi śức kéo của địa cầu. Tầng nầy chỉ ráp vào rocket trước
giờ phóng. Tầng thứ nhất có 5 động cơ đốt nhiên liệu,
khi rocket lên độ cao
67 km (42
miles) thì ngưng đổt. Sau
khi đổt xong , tầng thứ nhứt đã tiêu thụ tổng cộng .
203,400 gallons(770,000
liters) nhiên liệu RP-1
318,000 gallons (1.2
triệu liters) oxy lõng.
Tiêu thụ tổng cộng 521,400 gallons kerolox
Chia sức nặng của
Apollo 3,038,500 kg cho số lượng
nhiên liêu 521,400 gallons kerolox đã tiêu thụ, chúng ta tìm thấy phải tiêu thụ một gallon kerolox cho 5.83 kg
( gần 6 kg ) của rocket .
Khi 5 động cơ tầng
thứ nhất đốt xong tạo sức đẩy 3,470,000 kg lực
để
rocket ra khoỉ sức kéo của địa câu thì tầng thứ hai
của rocket đố́t nhiên liệu hydrolox tạo lực 526,176 kg đây rocket vào quỹ
đạo .
Tầng thứ ba có sức
đẩy 104,326 kg làm ổn định
rocket bay quanh địa cầu.
Trên cao độ vì không
có không khí nên hydrolox là nguyên liệu lý tưởng rất quan
trọng vi hydrolox không bị đông đặc và có vận tốc thoát khĩ thải ra
rất nhanh. Mỗi giây đã đổt cháy 18,000 kg
hydrolox.
KẾT LUẬN
Từ kết quả thành công tốt
đẹp đã có của công trĩnh Apollo 11, chúng ta học được như sau.
1-Sức nặng tổng cộng của
Apollo 11 là 3,038,500 kg.
2-Lực nâng Apollo 11 bổc lên
khỏi mặt đất là 3,470,000 kg.
3- Nhiên liệu phải dùng là Kerolox để đốt bốc rocket lên khỏí mặt đẫt. Đốt một gallon kerolox cho 5.83 kg
(gần 6 kg) của rocket .
4-Trên không gian phải đốt hydrolox để đẩy rocket vì hydrolox không bị đông đặc và có độ thoát
khí thải ra rất nhanh hơn kerolox.
Lỹ do RP-1
có ưu điểm như sau.
Dễ sản xuất nên rẻ tiền.Tồn trử bình
thường. Ty trọng năng lương cao. Độc hại thấp. Thùng chứa nhỏ. Bốc hơi
ít nên không sợ độc hại. Độ bỗ́c cháy thấp.
